serce i wielkie naczynia u człowieka

Łuk aorty ( łac. arcus aortae) - odcinek aorty łączący jej część wstępującą z zstępującą.

Topografia

Łuk leży w całości w śródpiersiu górnym , za rękojeścią mostka . Zaczyna się przy górnym brzegu drugiego prawego stawu mostkowo-żebrowego, wznosi się skośnie do tyłu na stronę lewą nad przednią powierzchnią tchawicy , zatacza łuk nad lewym oskrzelem zostawiając po prawej tchawicę z przełykiem i kończy się przechodząc w aortę zstępującą (poziom kręgów Th3-Th4). Na granicy z częścią piersiową można wyróżnić drobne, przejściowe zwężenie ( cieśń aorty ) światła naczynia. W życiu płodowym leży ono pomiędzy odejściem lewej tętnicy podobojczykowej i wlotem przewodu tętniczego .

Z przodu od strony lewej łuku położona jest część śródpiersiowa lewego worka opłucnej . Po jego wewnętrznej stronie przebiegają kolejno: n. przeponowy lewy, gałąź sercowa szyjna dolna n. błędnego lewego, n. sercowy szyjny górny lewy ( współczulny ), n. błędny lewy. Ten ostatni krzyżując łuk oddaje n. krtaniowy wsteczny , zawijający się pod naczyniem i dalej wstępujący po jego prawej stronie. Między n. błędny lewy a lewy n. przeponowy wchodzi ż. międzyżebrowa górna lewa na swej drodze do ż. ramienno-głowowej . Od ściany klatki piersiowej wspomniane obiekty są oddzielone przez lewe płuco wraz ze swoją opłucną. Z tyłu, na prawo leżą: tchawica, część głęboka splotu sercowego , lewy n. krtaniowy wsteczny, przełyk, przewód piersiowy ] oraz kręgosłup . Poniżej można odnaleźć rozdwojenie pnia płucnego , lewe oskrzele główne , więzadło tętnicze , część powierzchowną splotu sercowego i ponownie lewy n. krtaniowy wsteczny.

Z górnego, wypukłego brzegu łuku aorty odchodzą trzy zasadnicze gałęzie: pień ramienno-głowowy , lewa t. szyjna wspólna oraz lewa t. podobojczykowa , zasłonięte od przodu ż. ramienno-głowową lewą. Z położeniem, przebiegiem i ilością odgałęzień wiążą się liczne odmiany osobnicze; wzorcowy schemat występuje wg różnych źródeł u ok. 65-80% przypadków.

Znaczenie kliniczne

Poniżej wyszczególniono najważniejsze przypadłości związane z omawianym odcinkiem aorty:

• Koarktacja aorty (wrodzone zwężenie światła naczynia proksymalnie lub dystalnie od miejsca przymocowania więzadła tętniczego )
• Tętniak aorty (poszerzenie światła naczynia wynikające z degeneracji jej ścian)
• Rozwarstwienie aorty (in. tętniak rozwarstwiający; poszerzenie światła naczynia spowodowane nieciągłością błony wewnętrznej )

Bibliografia

• Susan Standring: Gray's Anatomy. Elsevier, 2005, ss. 1021-1023. . 
• Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, ss. 165-170. . 
• Richard S. Snell: Clinical Anatomy by Regions. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2007, s. 125. .